Wskaźniki dotyczące zdrowia i szans przeżycia matek i noworodków w latach 2015–2019 w Europie poprawiały się, choć nie we wszystkich krajach. Takie dane z raportu dotyczącego zdrowia okołoporodowego, przeprowadzonego w ramach projektu Euro-Peristat opublikowało Termedia. Projekt koordynował francuski instytut INSERM (Institut National de la Santé et de la Recherche Médicale). Uczestniczyli w nich klinicyści, epidemiolodzy i statystycy, zajmujący się zagadnieniami zdrowia okołoporodowego ze wszystkich krajów Unii Europejskiej oraz Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii.
W latach 2015–2019 wskaźniki martwych urodzeń i umieralności noworodków spadały w przeważającej części Europy, ale spadki te były mniej wyraźne niż w poprzednich latach, a w niektórych krajach sytuacja nie poprawiała się, lecz nawet uległa pogorszeniu. Martwe urodzenia to – według definicji Euro-Peristat – zgony płodów w 24. tygodniu ciąży lub później (międzynarodowe porównania generalnie wykorzystują próg 28 tygodni). W 2019 r. mediana wskaźnika martwych urodzeń w 24. tygodniu ciąży lub później wyniosła 3,2 na 1000 żywych i martwych urodzeń ogółem (od 1,8 w Estonii do 4,7 na Cyprze; w Polsce 2,9). W latach 2015–2019 widoczny był niewielki ogólny spadek martwych urodzeń, szacowany na 1 proc. rocznie, ale wiele krajów – na przykład Belgia i Niemcy – nie wykazało żadnych zmian lub nawet niewielki wzrost liczby urodzeń martwych dzieci.
Zgony noworodków to zgony niemowląt w ciągu 27 dni po żywym urodzeniu. Niektóre kraje, na przykład Francja i Niemcy, nie mogły dostarczyć danych na temat umieralności noworodków, ponieważ dane te nie są powiązane z aktami urodzeń. Wśród krajów, które dostarczyły dane, mediana wskaźnika umieralności noworodków wyniosła 2,2 na 1000 żywych urodzeń. Wskaźniki wahały się od 1,5 lub mniej (w Estonii 0,9) na 1000 żywych urodzeń w Słowenii, Islandii, Finlandii, Norwegii, Czechach i Szwecji do ponad 3,5 na 1000 żywych urodzeń w Irlandii Północnej, na Malcie, w Rumunii i Bułgarii. Dla Polski wskaźnik wyniósł 2,7.
Wskaźniki przedwczesnych porodów i niskiej masy urodzeniowej były w Europie bardzo zróżnicowane, ale w większości krajów spadały z czasem. Niska masa urodzeniowa jest definiowana jako waga urodzeniowa poniżej 2500 gramów. W roku 2019 odsetek dzieci z niską masą urodzeniową wahał się od 4,0 do 10,1 proc. żywych urodzeń. Istniały znaczne różnice geograficzne, z najniższymi wartościami procentowymi w krajach Europy Północnej (poniżej 4,5 proc. w Finlandii, Szwecji, Danii, Estonii, Norwegii oraz na Litwie i Łotwie), a najwyższymi w Europie południowej i wschodniej (Cypr 9 proc., Portugalia, Hiszpania, Słowacja i Węgry). W Polsce niską masę urodzeniową miało w 2019 r. 4,8 proc. noworodków. W większości krajów Europy odsetek dzieci z niską masą urodzeniową nieznacznie spadł w latach 2015–2019.
Poród przedwczesny to poród przed ukończonym 37. tygodniem ciąży. W roku 2019 poród przedwczesny dotyczył od 5,3 (Finlandia i Litwa) do 11,3 proc. (Cypr) żywych urodzeń, przy medianie 6,9 proc. W Polsce było to 7,2 proc. porodów. W latach 2015–2019 wskaźnik urodzeń przedwczesnych spadł w Europie we wszystkich krajach z wyjątkiem czterech, przy ogólnym szacunkowym spadku rocznym o 1 proc.
Różnice pomiędzy krajami dotyczące wieku ciąży w momencie porodu są widoczne w całym rozkładzie wieku ciążowego. Wczesne porody (37.–38. tydzień ciąży) wahały się od 17,0 do 42,8 proc. (mediana 22,6 proc.). Porody po terminie (w 42. tygodniu lub później) były na ogół rzadkie (mniej niż 1 proc. w większości krajów), z pewnymi wyjątkami (6 proc. w Szwecji, 4,4 proc. w Norwegii). W Polsce tylko 0,5 proc. ciąż trwało powyżej 42 tygodni.
Jak widać wpływ młodych matek na liczbę porodów jest umiarkowany, niezależnie od tego czy dają czy nie dają w szyję. W Europie liczba bardzo młodych matek jest stosunkowo mała i stale spada. W roku 2019 mediana odsetka kobiet rodzących w wieku poniżej 20 lat wyniosła 1,7 proc. Najwyższy odsetek nastoletnich matek (>3 proc.) odnotowano na Malcie, w Walii i na Słowacji. W Polsce było ich w 2019 r. 2,2 proc., gdy w 2015 – 3,3 proc. Z drugiej strony odsetek kobiet w Europie rodzących w wieku 35 lat i później nadal rośnie. W latach 2015–2019 mediana wzrostu ich odsetka wyniosła 2,6 proc., a mediana samego odsetka w roku 2019 – 23,1 proc. (w Polsce 19,5 proc.). Dla odsetka kobiet w wieku 40 lat i starszych mediana wyniosła 4,5 proc. (w Polsce 2,2 proc.). Kraje o wyższym odsetku rodzących kobiet w wieku 35 lat i starszych to Luksemburg (31,6 proc.), Portugalia (33,2 proc.), Włochy (34,4 proc.), Irlandia (39,4 proc.) i Hiszpania (40,0 proc.). W tych krajach ponad 5 proc. wszystkich porodów ma miejsce w przypadku kobiet w wieku 40 lat i starszych, z najwyższymi wartościami przekraczającymi 7 proc. we Włoszech, Portugalii i Hiszpanii.
Jeśli chodzi o cięcia cesarskie, sytuacja jest bardzo zróżnicowana, a trendy – skontrastowane ze sobą. W niektórych krajach wskaźniki cięć cesarskich są stabilne lub maleją, podczas gdy w innych wzrosły w latach 2015–2019. W 2019 r. mediana wskaźnika cięć cesarskich w krajach dostarczających dane wynosiła 26,0 proc.; wahał się on w szerokim zakresie od 16,4 (Norwegia) do 53,1 proc. (Cypr). W Polsce poprzez cięcie cesarskie urodziło się w 2019 r. 44,4 proc. dzieci, podczas gdy w roku 2015 było to 42,9 proc. Mediana częstości porodów drogą pochwową z użyciem instrumentów wyniosła 6,1 proc. przy zakresie od 1,4 do 13,8 proc. Cięcia cesarskie były zróżnicowane pod względem geograficznym, z niższymi wskaźnikami w północnej Europie i wyższymi w południowej i środkowej Europie. Dwanaście krajów odnotowało malejący odsetek cięć cesarskich, dziewięć – wzrost, a inne były pod tym względem stabilne.
